Ervaringsdeskundigheid en HOZ (Herstel Ondersteunende Zorg).

Ik ben bij Fontys Hogeschool te Eindhoven onder andere opgeleid in ervaringsdeskundigheid en HOZ (herstel ondersteunende zorg). Ik heb eerst zelf werkervaring opgedaan en als ervaringsdeskundige gewerkt binnen casemanagement psychotische stoornissen, diverse ambulante FACT teams en op een (gesloten) crisisafdeling van GGz. Daarnaast ben ik 5 jaar als praktijkopleider Ervaringsdeskundigheid betrokken geweest bij de implementering en uitvoering van diverse scholingstrajecten op het gebied van ervaringsdeskundigheid binnen een grote GGz-instelling. In samenwerking met een collega senior ervaringswerker en coördinator HOZ heb ik binnen diezelfde instelling diverse multidisciplinaire teams gecoacht in herstel ondersteunend werken en in het werken met ervaringsdeskundigen.

Ervaringsdeskundigheid is het vermogen om op grond van eigen herstelervaring voor anderen ruimte te maken voor herstel.

“Een zeer persoonlijk en uniek proces van verandering in iemands opvattingen, waarden, gevoelens, doelen, vaardigheden en/of rollen. Het is een manier van leven, van het leiden van een bevredigend, hoopvol en zinvol leven met de beperkingen die de psychische klachten met zich meebrengen. Herstellen betreft het ontgroeien van de rampzalige gevolgen van de aandoening en de ontwikkeling van een nieuwe betekenis en een nieuw doel in iemands leven.” (Anthony, 1993)

De ervaringsdeskundige heeft het vermogen ontwikkeld om:

de eigen ervaringen met een ontwrichtende aandoening en het te boven komen ervan (herstel) in wederkerigheid in te zetten om (individuele) anderen te ondersteunen bij het vinden of maken van ruimte voor hun persoonlijk herstelproces. De inbreng van de persoonlijke beleving van herstel onderscheidt een ervaringsdeskundige van reguliere hulpverleners.
de eigen ervaringen van stigmatisering en empowerment in te zetten om een herstel-ondersteunende maatschappelijke omgeving en daarnaast herstel-gerichte zorg te bevorderen.

Van ‘Ervaringen’ naar ‘Ervaringskennis’ naar ‘Ervaringsdeskundigheid’ naar het professioneel en deskundig inzetten van die kennis in verschillende rollen.

Positieve gezondheid:

Binnen de visie van positieve gezondheid wordt gezondheid niet meer gezien als de aan- of afwezigheid van ziekte of beperkingen maar meer als het vermogen van mensen om zich aan te kunnen passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven (M. Huber, 2012)

HOZ (Herstel Ondersteunende Zorg):

is alle zorg die ten dienste staat van het herstelproces van cliënten.
heeft tot doel de cliënt te helpen zoveel mogelijk zichzelf te helpen.
sluit aan bij de overlevingsstrategieën van de cliënt en moedigt aan deze verder te ontwikkelen. Op collectief niveau is het herstelconcept onlosmakelijk verbonden met zelfbeschikking, empowerment en met het tegengaan van stigma en discriminatie.

Thema’s van Herstel Ondersteunende Zorg:

Present zijn als hulpverlener/bondgenoot
Aannemen van een bescheiden professionele houding
Eigen verhaal als uitgangspunt nemen en de cliënt zien als expert van zichzelf
Eigen kracht benadrukken en vergroten
Ondersteuning van belangrijke naasten stimuleren

Om herstel-ondersteunend te kunnen werken zijn de herstelvisie van Anthony en de visie van positieve gezondheid van Huber, essentiële waarden van waaruit ik werk.